trochę historii ...

Międzylesie (Mittelwald, Mittelvald, Mitrwald, Mitrvelde, Myttilwalde, Mittilwalde, Mezilesie, Mytilwald, Mitilwald, Mitwald, Mittewalde, Mitlwalde, Mittelwaldt, Mittelwalde, po 1945 Międzylesie).

Miasto położone na wysokości około 435 - 470 m n.p.m. przy drodze z Kłodzka ( przez Przełęcz Międzyleską) do Králików we wschodnich Czechach rozlokowane nad Nysą Kłodzką na południowym krańcu Rowu Nysy, na Wysoczyźnie Międzyleskiej ograniczonej Górami Bystrzyckimi i Masywem Śnieżnika.

Miasto Międzylesie wg tradycji założone zostało przez jednego z książąt czeskich, co znajduje również swoje potwierdzenie w opracowaniach niemieckich historyków. To, co wiadomym jest, to fakt iż  w roku 1264 utworzone zostały dobra międzyleskie.

     W dyspozycji historyków pozostaje dokument sporządzony w Pradze 30.04.1294 r., w którym król Czech Wacław II przekazuje dobra międzyleskie wraz z miastem Międzylesie klasztorowi  Cystersów z Kamieńca Ząbkowickiego, poprzedzając to lokacją na prawie niemieckim z tego samego roku.

  Na przełomie lat 1315/1316 (za panowania Jana Luksemburskiego ) Międzylesie wraz z jego dobrami odkupił od Cystersów sprzymierzeniec króla Otton von Gloubos, zapoczątkowując tym samym okres posiadania Międzylesia przez ród Gloubosów pochodzącego z Miśni. Właśnie za panowania rodu Gloubosów (1358) wzmiankowano po raz pierwszy o funkcjonujących już na terenie miasta ławach mięsnych, chlebowych i rybnych oraz o pracujących: krawcach, szewcach i rzeźnikach. Prowadzono wyszynk piwa i wódki, rozwijał się handel. Z dokumentów tego okresu wiadomym jest również, że dobra międzyleskie posiadały już m.in. młyny zbożowe, garbarnie, tartaki, folusze sukienne, kuźnię – hutę oraz hutę szkła.

     Po śmierci Ottona von Gloubos włości międzyleskie zostały podzielone w 1358 r. pomiędzy trzech jego synów. Dobra międzyleskie wraz z miastem otrzymał Otto Schram (+1407), a po jego śmierci syn Wolfhard. Kres panowania Gloubosów, usuniętych ze swoich dóbr, położyły wojny  husyckie, które przyniosły ze sobą w 1428 r. doszczętne spalenie miasta, kościoła Bożego Ciała i zburzenie zamku przez wojska pod wodzą Jana Koldy. Jak głosi lokalna tradycja uratowała się tylko okopcona dymem płonącego miasta zamkowa wieża nazwana później „Czarną Wieżą”, a samo miasto miało przez sto lat być opustoszone, tak, że zarosło lasem.

   W latach 1519-1523 dzierżawcą dóbr międzyleskich stał się Hans von Tschirinhaus, po to, by ostatecznie w 1551 roku jego potomkowie stali się ich długoletnimi właścicielami. Tschirinhausowie za swojego panowania przeprowadzili nowe akcje osadnicze, wystarali się o potwierdzenie herbu miasta, przebudowali stary zamek i w1581 roku uzyskali odnowienie praw miejskich dla Międzylesia. Za ich panowania w 1584 r. odbył się pierwszy jarmark. Lata 1580 -1590  to okres kiedy właściciele na bazie pozostałości starego zamku, przeprowadzili I etap budowy dworu.

  Wlatach 1600-1613 miasto otrzymało nowy murowany kościół parafialny (p.w. Bożego Ciała).  W 1617 r. zbudowany zostaje na przedmieściu kościół Św. Barbary, a w 1618 r. wybudowano murowany ratusz i szkołę. Miasto liczyło wówczas ok.600 mieszkańców. W okresie wojny 30-letniej spłonęło wiele wsi, a w roku 1643 wojska szwedzkie doszczętnie spaliły miasto.

  W 1653 r. dobra międzyleskie nabył magnat austriacki – hrabia Michael Ferdinand von Althann. Jego spadkobiercy w 1670 r. odbudowali kościół Św. Barbary, w 1675 kościół parafialny, a następnie szkołę , dokończyli budowę dworu, zbudowali pierwszy wodociąg i szpital dla ubogich. Za przyczyną prowadzenia konsekwentnej polityki pruskiej w latach 1750-1807 po okresie wojen śląskich, miasto i okolice przeżywały swój renesans gospodarczy, oparty przede wszystkim na przemyśle tkackim lokowanym w warsztatach chałupniczych licznej grupy mieszkańców. Głównym wytwórcą i organizatorem handlu była rodzina kupiecka Ludwigów. Z owych czasów, jako pamiątka pozostały również dwa z siedmiu drewniane domki tkackie zwane „Domkami siedmiu braci”.

  Wojny napoleońskie i ich konsekwencje spowodowały krach gospodarczy. Rozwinęły się zatem inne, alternatywne dla tkactwa zajęcia , powstały nowe cechy rzemieślnicze murarzy i kamieniarzy. W latach 1827-1833 wybudowana została szosa łącząca Wrocław z Wiedniem oraz w 1875 r. linia kolejowa Wrocław – Praga - Wiedeń. Powstały nowe zakłady przemysłowe: fabryki przemysłu drzewnego, włókienniczej fabryki tekstylnej, fabryki firanek.

  Początek wielkiego światowego kryzysu gospodarczego w latach 1929-1933 spowodował, że zamknięte  zostały w mieście największe fabryki, a miasto zaczęło się wyludniać. Okres II wojny światowej to dla miasta  okres pracy na potrzeby wojny, z której wyszło bez większych materialnych zniszczeń.

  Po 1945 r. Międzylesie zostało ponownie zasiedlone i nie utraciło praw miejskich. Początkowo  do 1973 r. było siedzibą urzędu  gromadzkiego, a od 1975 r. siedzibą urzędu  gminy. W pierwszych latach po wojnie  na terenie Międzylesia działały drobne zakłady przemysłowe. Po otwarciu przejścia granicznego w 1959 r. pojawiło się zainteresowanie Międzylesiem, którego konsekwencją było rozpoczęcie remontów zabytkowej zabudowy i kształtowanie, choć w ograniczonym zakresie infrastruktury. Miasto było wówczas lokalnym ośrodkiem rolniczym, usługowo-handlowym, przemysłowym i letniskowo - turystycznym.

   Obecnie miasto stanowi ośrodek przemysłowo-usługowy rejonu, a ze względu na atrakcyjne  położenie, walory krajobrazowe i powiązania komunikacyjne ma szanse stać się ważnym ośrodkiem turystyczno – wypoczynkowym.