Zabytki Międzylesia - kościół p.w. Bożego Ciała
ZABYTKI MIĘDZYLESIA
Kościół p.w. Bożego Ciała (Rynek)
Według Lutscha kościół parafialny p.w. Bożego Ciała mógł istnieć już w 1294 r., ale wzmiankowany był dopiero w r. 1384. Był to kościół drewniany, który został spalony w 1428 r., w czasie wojen husyckich. Zastąpiono go w tym samym roku nowym kościołem, także drewnianym.
W 1595 r. świątynia ta została zburzona przez luteran i zastąpiona w latach 1600-1613 nową, murowaną budowlą. Wieżę wzniesiono w 1615 r. W czasie wojny trzydziestoletniej, w 1643 r. kościół splądrowali Szwedzi. Obecną swą postać kościół otrzymał w 1676 r. (przebudowa korpusu) i 1699 (wzniesienie wieży według projektu Jacopo Carove). W 1703 r. wieża kościelna została uszkodzona przez piorun. Natomiast w latach 1712 i 1713 Althannowie odnowili i upiększyli kościół. Już jednak w 1776 r. został on uszkodzony w czasie pożaru miasta. W dwa lata później zbudowano murowany łącznik pomiędzy pałacem a hrabiowskim oratorium w kościele. W 1829 r. założono na wieży piorunochron, a w 1842 wykonano nowe pokrycie wieży, dachu. 
Nową kruchtę kościoła wzniesiono w 1882 r. Odnowiono też wówczas wnętrze kościoła, otwory, wystrój i wyposażenie wnętrza. Polichromie wykonał malarz Reimann z Lądka. W latach 1926 i 1927 poddano renowacji istniejącą świątynię. Odnawiano ją także w 1965 r. zwracając uwagę na ogólny układ przestrzenny kościoła z szerokim prezbiterium i z szeroką nawą, oraz na pewien nieład w kształtowaniu zewnętrznego wyglądu prezbiterium, zachowanie okien ostrołucznych i przypór, można przyjąć, że w murach obecnej budowli zawiera się pochodzący z początku XVII w. późnorenesansowy kościół z elementami neogotyku. Wydaje się też, że także nowa, barokowa wieża została zbudowana przy wykorzystaniu murów wieży starej. Rozwiązano ją w charakterystyczny sposób z przejściem z czworoboku w ośmiobok. W XVIII w. zwieńczenie wieży wzbogacono czterema półkolistym wyładowaniami gzymsów. Bryła korpusu nakryta jest jednym dachem z efektownym, dwuprześwitowym hełmem. Przy przebudowie kościoła czynni byli północnowłoscy budowniczowie. Od południa, od strony zamku wzniesiono przy prezbiterium aneks zawierający oratorium Althannów, połączone z zamkiem drewnianym gankiem, zastąpionym w 1778 r. nową, obecną, murowaną galerią. Według Kóglera nawa kościoła nakryta była dawniej drewnianym stopem zdobionym polichromią ze scenami biblijnymi. Nie wiadomo jednak, czy wzmiankował on jakiś starszy przekaz, czy też strop ten istniał jeszcze w jego czasach, to jest w latach 1791-1810. W 1818 r. dawny, drewniany strop nawy zastąpiono nowym sklepieniem pozornym.
Kościół usytuowany jest w centrum miasta, na północny wschód od pałacu i na niewielkim tarasie ziemnym, parę metrów powyżej poziomu pałacowego dziedzińca. Jest budowlą orientowaną z wyodrębnionym, szerokim prezbiterium, zamkniętym siedmiobocznie, wzmocnionym przyporami, nakrytym sklepieniem kolebkowym i konchowym z lunetami, oświetlonym oknami o różnych kształtach i nakrytym wielopołaciowym dachem łączącym się z dachem nawy. Korpus nawowy salowy, wypełniony emporami, nakryty spłaszczonym, drewnianym, pozornym sklepieniem kolebkowym z lunetami, oświetlony oknami w osiach (ostrołucznym, podłużnym w półkoliście zamkniętej niszy i okulusem), nakryty dwuspadowym dachem. Czworoboczna kondygnacja wieży zwieńczona gzymsem, ozdobiona w narożnikach kamiennymi kulami. Górna kondygnacja wieży ośmioboczna, rozczłonkowana lizenami i profilowanym gzymsem koronującym, wyładowanym miejscami półkoliście. W elewacji wieży zachowały się proste, kamienne portale.
Aneksy przy kościele bezstylowe, z wyjątkiem neogotyckiej kruchty wzniesionej w latach sześćdziesiątych lub siedemdziesiątych XIX w. Z pierwszego piętra wschodniego skrzydła pałacu prowadzi ku kościołowi barokowa, dwukondygnacjowa, kryta galeria, której przyziemie tworzą kamienne filary z trzonami (zdobionymi motywem płycin) wspierające półkoliste arkady z kluczami i stanowiące oparcie dla sklepień kolebkowych z lunetami.
